مارکت پلیس یا سامانه ایجاد بازار چیست؟

  همه‎ ما برای تهیه‎ مایحتاج زندگی خود، روزانه به فروشگاه ‎ها‎ مراجعه می‎کنیم. امروزه به صورت کلی فروشگاه‎ ها به دو نوع مختلف حقیقی و مجازی تقسیم شده‎ اند. فروشگاه ‎های حقیقی همان‎ هایی هستند که در سطح شهر، با عنوان مغازه با آنها روبرو می‎شویم و در مقابل فروشگاه‎ های مجازی که در فضای اینترنت به فروش محصولات خود مشغول هستند. همانطور که فروشگاه‎ های حقیقی موجود در سطح شهر گونه‌های مختلفی از قبیل مغازه ‎های کوچک، فروشگاه‎ ها زنجیره‌ای، هایپرمارکت‎ ها و ... دارند، فروشگاه‎ های مجازی نیز به دسته‎ بندی‌‌های مختلفی تقسیم می‎شوند، از قبیل بازارچه‌های اینترنتی، ایکامرس‎ ها (E-Commerce)، مارکت پلیس ‎ها (Market Place) و ...
خرید و فروش در فضای اینترنت شاخه‌ای از تجارت الکترونیک (E-Commerce) است که با طراحی فروشگاه‎ های اینترنتی آغاز شد. با استفاده از تجارت الکترونیک، می‌توان بعد از مشاهده‎ محصولات، اقدام به خرید آن‎ها نمود.
به طور کلی دو روش برای فروش اینترنتی کالا وجود دارد؛ یکی به روش E-Commerce و دیگری به روش Market Place. در روش E-Commerce فروشگاه کالا را خریداری، انبار و سپس عرضه می‎کند، ولی در روش Market Place خود فروشگاه کالا را خریداری نمی‌کند، بلکه فروشگاهی را طراحی می‌کند که عرضه‌کنندگان از طریق آن کالا را به مشتریان می‌فروشند.
چیزی که امروزه در فروشگاه‎های اینترنتی وجود دارد، ترکیبی از تجارت الکترونیک و مارکت‌پلیس است، یعنی هم فروش مستقیم کالا(E-Commerce) و هم فروش کالاهای تامین‌کنندگان در فروشگاه‎های آنلاین (Market Place). در ادامه به توضیح این دو روش می‎پردازیم.

E-Commerce

تجارت الکترونیک یا E-Commerce بستری است برای فروش اجناس تولیدکنندگان به صورت مستقیم. بدین معنا که تامین کننده‎ کالا با ایجاد فروشگاه اینترنتی جنس خود را در فروشگاه خود به معرض نمایش قرار می‎دهد و اقدام به فروش آن‎ می‎کند. بدیهی است در این حالت اجناس می‎بایست در انبار فروشنده موجود باشند.

Market Place

مارکت پلیس یا سامانه ایجاد بازار بستری است برای تولیدکننده و یا تامین کنندگان کالا که اجناس خود را در یک فروشگاه بزرگ به معرض نمایش قرار دهند، چیزی شبیه به بازارچه‎های سنتی در دنیای واقعی. بنابراین مارکت پلیس خود صاحب اجناس نیست بلکه بستری را فراهم می‎کند که تولید کنندگان بتوانند در یک فضای فروشگاهی، کالاهای خود را به فروش برسانند و درصدی از فروش را به مدیر مارکت پلیس بدهند. در این حالت اداره‌ کننده‌ یک مارکت پلیس نیازی به موجود داشتن اجناس در انبار خود ندارد، بلکه تجارت در این فضا از طریق نمایش موجودی سایر فروشندگان و تسهیل امکان خرید آنها توسط مشتریان جریان می‌یابد. بدیهی است در این حالت امکان خرید کاربر از چندین تامین‌کننده‌ متفاوت وجود دارد.
به طور کلی Market Place یک بازار اینترنتی است که برخلاف دیگر فروشگاه‎های حقیقی و مجازی، خود کالایی را خریداری نکرده و وظیفه‎ی اصلی آن ایجاد ارتباط بین مشتری و تأمین‌کنندگان است. تمامی تولیدکنندگان می‎توانند محصولات خود را در مارکت پلیس برای فروش قرار دهند، از این طریق خریداران امکان خرید محصول را از تامین کنندگان متفاوت دارند. البته توجه به این نکته حائز اهمیت است که مارکت پلیس‎ ها می‎بایست امنیت خرید و فروش را برای هر دو طرف معامله تامین و تضمین نمایند.
در بازار مارکت پلیس به دو روش محصولات به وب‎سایت اضافه می‎شوند. اولین روش بدین صورت است که تامین کنندگان لیست محصولات خود را در اختیار فروشگاه قرار می‎دهند و پس از بررسی، مدیریت فروشگاه آن‎ها را به سایت اضافه می‎کند. در روش دیگر بعد از تایید مدیریت فروشگاه، به تامین کنندگان پنلی اختصاصی داده می‎شود تا بتوانند محصولات خود را در وب‎سایت بارگذاری کنند. به این ترتیب تأمین کنندگان اجناس از طریق این پنل، بدون صرف هیچگونه هزینه‎ی تبلیغاتی مشتریان کالا و یا خدمات خود را پیدا خواهد کرد و در آن سو مشتریان نیز کالاهایی را که در جستجوی آن بودند، به ‌راحتی خریداری می‎کنند.

مدل مارکت پلیس‎ ها

مارکت پلیس‎ها انواع مختلفی دارند و آن‎ها را می‌توان به سه مدل دسته‌بندی کرد:

• مدل‌ عمودی:
  مارکت پلیس‎ ها با مدل عمودی، کالاهایی را به فروش می‌رسانند که همه به یک دسته تعلق دارند. مثلا تمامی اجناس می‎تواند به لوازم آرایشی و یا پوشاک مربوط باشد.
• مدل افقی:
  مارکت پلیس ‎ها با مدل افقی، بر خلاف مدل عمودی محصولات مختلفی را به فروش می رسانند، اما همه‌ی این محصولات در یک ویژگی خاص مشترک هستند و بازار هدفی مشخص دارند.
• مدل فراگیر:
  مارکت پلیس‎ ها با مدل جهانی، محصولاتی متنوع که هیچ‎گونه ارتباط معناداری با هم ندارند را به فروش می‎رسانند. نمونه‌های خوب این نوع از مارکت پلیس ‎ها eBay و آمازون هستند

تفاوت‎ ها و شباهت ‎های Market Place با E-Commerce

هر مارکت پلیسی یک ایکامرس است ولی حتما هر ایکامرسی یک مارکت پلیس یا سامانه ایجاد بازار نیست.
وب‎سایت های E-Commerce مالک محصولات خود هستند، اما وب‎سایت های Market Place مالک اجناس و خدمات ارائه شده در وب‎سایت خود نیستند و فقط امنیت خرید و فروش را برای خریدار و فروشنده تضمین می‎کنند.
مارکت پلیس‎ به دلیل اینکه مالک اجناس وب‎سایت خود نیست، نسبت به E-Commerce ریسک مالی کمتری خواهد داشت.
راه اندازی مارکت پلیس‎ در مقایسه با ایکامرس به سرمایه‎ی کمتری نیاز دارد. چرا که ایکامرس‎ از ابتدا باید اجناس را تهیه کرده و از آن‎ها نگهداری کند، به همین دلیل نیاز به پرداخت هزینه‎ی انبار و رعایت اصول انبارداری دارد.
مارکت پلیس‎ برای گسترش کسب وکار خود می‎بایست تعداد تامین کنندگانش را زیاد کنند، اما ایکامرس نیاز به خرید محصولات بیشتر و در نتیجه نیاز به فضای بیشتری برای نگهداری از آن‎ها دارد و البته در صورت عدم فروش اجناس مجبور به حراج آن‎ها زیر قیمت می‎شود تا فضای انبار را خالی کند.
در ایکامرس به دلیل اینکه کنترل کار دست تامین کنندگان است، معمولا ارائه‎ی خدمت شامل عرضه و تحویل به موقع و ... به شکل بهتری صورت می‌گیرد.
فواید مارکت پلیس
بسیاری از افراد چه بعنوان خریدار و چه به عنوان فروشنده، دنبال دلیلی منطقی برای استفاده از مارکت پلیس‎ها هستند و تصور می‌کنند استفاده از روش‎های سنتی خرید کماکان راه بهتری برای خرید و فروش کالا می‎باشد. این در صورتی است که روش مجازی خرید در اکثر مواقع هم برای فروشنده و هم خریدار روش بهتر و به صرفه‎تری می‎باشد. با توجه به تسهیلات و امکانات خوبی که یک مارکت پلیس در اختیار کاربران قرار می‌دهد، شاهد رشد آن‎ در فضای تجارت الکترونیک سال‎های اخیر بوده‌ایم. اگر تأمین‌کننده دارای دفتر فروش حقیقی باشد، هدایت مشتریان به سمت این دفتر فروش برای خرید کالای مورد نظر خود، کاری بسیار دشوار است. مشتریانی که به کالای این تأمین‌کننده نیاز دارند، باید از راهی دور به دفتر فروش مراجعه کرده و کالای مورد نظر خود را خریداری کنند. جدا از این موارد استفاده از مارکت پلیس‎ها برای دو طرف معامله مزیت‎های زیادی به همراه دارند که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد
مزایای مارکت پلیس برای مدیران فروشگاه
عدم نیاز به انبار:
همانطور که پیشتر اشاره شد یکی از مهم‎ترین مزایای مارکت پلیس نداشتن نیاز به انبار می‎باشد. در این حالت در هزینه‎‎ها صرف جویی می‎شود و فروشگاه‎ها می‎توانند هزینه‎ی بیشتری صرف مواردی دیگر از قبیل بهینه سازی سایت و بهبود تجربه‎ی کاربری کنند.
عدم نیاز به دفتر:
در مارکت پلیس بدون داشتن دفتر کار نیز می‎توان درآمد کسب کرد؛ خواه کالایی فروخته شود و یا خدمتی ارائه گردد.
هزینه‎ی کم:
مارکت پلیس‎ ها اجناس فروشگاه خود را خریداری نمی‎کنند و به این شکل بدون هیچگونه سرمایه‎ای و فقط با گرفتن پورسانت فروش درآمد کسب می‎کنند.
نداشتن ضرر و زیان:
در صورت عدم فروش کالا، مارکت پلیس ‎ها دچار ضرر و زیان نمی‎شوند؛ چرا که خود مالک محصولات نیستند.
مزایای مارکت پلیس برای تأمین‌کنندگان کالا و خدمات
فروش آسان‌تر:
برای فروش اجناس در مارکت پلیس تامین کنندگان لیست محصولات خود را به همراه قیمت و شرایط آنها به وب‎سایت مورد نظر داده و از این طریق اجناس خود را به معرض نمایش قرار می‎دهند؛ بنابراین فروش در این حالت آسان‎تر انجام می‎پذیرد.
فروش سریع‌تر:
در مارکت پلیس، فروش سریع اتفاق می‎افتد و کل مبلغ به صورت نقدی و یکجا دریافت می‎گردد.
حذف هزینه بازاریابی:
در مارکت پلیس هزینه‎ تبلیغات و بازاریابی به عهده‎ی مدیر فروشگاه می‎باشد و تامین کننده هیچ گونه هزینه‎ایی بابت آن نمی‎پردازد.
سود بیشتر:
معمولا مشتریان بیشتری از مارکت پلیس ‎ها به علت تنوع در کالاها و خرید با قیمت پایین‎تر بازدید می‎کنند، که این امر موجب فروش بالا و بدست آوردن سود بیشتر برای تامین کننده می‎شود.
عدم نیاز به دانش کامپیوتری:
تامین کنندگان مارکت پلیس برای ورود به دنیای تجارت الکترونیک و فروش آنلاین نیازی به دانستن دانش کامپیوتری ندارد؛ چرا که تمامی کارهای کامپیوتری به عهده‎ی مدیر مارکت پلیس می‎باشد.
عدم نیاز به مجوز:
برای فروش کالا در مارکت پلیس، نیاز به اخذ مجوز فروش از صنف مورد نظر، برای تامین کنندگان وجود ندارد.
فروش به نقاط دور افتاده کشور:
در فروش اینترنتی محدودیت جغرافیایی معنایی ندارد و از طریق مارکت پلیس تامین کننده‎ها می‎توانند اجناس خود را به سرتاسر کشور بفروشند.
مزایای مارکت پلیس برای خریداران کالا
قدرت انتخاب بیشتر:
مانند یک فروشگاه بزرگ، در مارکت پلیس‎ ها کالاهای متعددی با تامین‌کننده‌های متفاوت وجود دارد که این امر به مشتری قدرت زیادی برای انتخاب از بین مجموعه‌ وسیعی از اجناس را می‌دهد.
انتخاب محصولات با کیفیت‎تر:
بدلیل رقابتی که در مارکت پلیس ‎ها بین تامین کنندگان وجود دارد، فروشندگان کالا تلاش می‎کنند کیفیت محصولات خود را بالا برند تا فروش خود را حفظ کنند. نتیجه‎ی این کار دریافت محصول با کیفیت‎تر و با قیمت پایین‎تر برای خریداران است.
شناخت بهتر محصولات:
در مارکت پلیس قابلیتی وجود دارد که کاربران می‎توانند نظرات خود را در رابطه با محصول ابراز دارند و به محصول امتیاز دهند که این امر در خرید از بازار حقیقی امکان پذیر نیست.
خرید ارزان‌تر:
در مارکت پلیس بدلیل کاهش تعداد واسطه‎ها به حداقل (خود مارکت پلیس) قیمت تمام شده‎ی محصول کاهش می‎یابد و جنس مستقیما از دست تامین کننده به دست مشتری می‎رسد، بنابراین مشتری بهای کمتری بابت خرید جنس می‎پردازد.
خرید آسان‌تر:
با خرید از مارکت پلیس مشتریان براحتی جنس مورد نظر خود را از منزل، بدون صرف وقت و انرژی خریداری می‎کنند.
مشکلات مارکت پلیس
عدم هماهنگی:
در مارکت پلیس تامین کننده‎های متفاوتی وجود دارند و همین امر موجب می‎شود برای توضیح یک کالای مشخص اطلاعات توصیفی با یکدیگر هماهنگی کامل نداشته باشند. به طوریکه یکی دارای اطلاعات جامع و دیگری اطلاعات ناقص‎تری دارد. همچنین ممکن است زمان تحویل کالا، از طرف هر فروشنده متفاوت و بعضا با تاخیر باشد. این امر باعث می‎شود مشتری تجربه بدی از خرید، در یک مارکت پلیس خاص را پیدا کند. بنابراین یکی از وظایف مارکت پلیس ایجاد هماهنگی میان‌ تامین‌کننده‌هاست تا ذهنیت خوب در مشتری ایجاد شود.
رقابت پذیری:
یکی از چالش‎های صاحبان مارکت پلیس، مانند هر کسب و کاری رقابت است. رقبای یک سایت مارکت پلیس علاوه بر فروشگاه‎های مشابه، وبسایت های ایکامرس نیز می‎باشند.
سود کم:
مارکت پلیس ‎ها به دلیل عدم مالکیت اجناس فروشگاه خود، سود کمتری نسبت به وبسایت‎های ایکامرس که خود مالک کالا هستند بدست می‎آوردند و برای دستیابی به سود قابل قبول می‎بایست فروش بالایی داشته باشند.
نداشتن اطلاعات مشتری:
در فروشگاه مارکت پلیس هیچگونه اطلاعات خاصی از مشتریان به تامین کنندگان داده نمی‎شود و آن‎ها سرمایه‎ی مهمی به نام اطلاعات مشتریان را از دست خواهند داد. همچنین تمرکز زیاد بر روی این موضوع می‎تواند به برند اصلی صدمه وارد کند.
قالب بندی محتوا:
در مارکت پلیس ‎ها قالب قرارگیری محتوا صرف نظر از نوع محصول به شکلی ثابت می‎باشد، این در حالیست که بعضی از تامین کنندگان برای محصول خود به یک نوع قالب خاص ارائه‎ی محتوا نیاز دارند. در مارکت پلیس‎ ها از آنجایی که امکانات ارائه شده برای تمامی تامین کنندگان به یک شکل می‎باشد، ممکن است ارائه‎ اینگونه خدمات به راحتی صورت نگیرد و این یکی دیگر از معایب مارکت پلیس ‎ها می‎باشد.
در مجموع همانطور که پیشتر اشاره شد امروزه با وجود تغییرات در نحوه‎ خرید کالا و تامین خدمات مدل‎های سنتی بازارچه‎ها در حال دگرگونی‎اند و در حال حاضر بازارهای اینترنتی چه به صورت Market Place و چه به شکل E-Commerce در حال پیشی گرفتن از مدل‎های سنتی خود می‎باشند. به طور کلی در دنیای امروز به دلیل مشغله‎ی افراد و شلوغی مسیرها، فروشگاه‎های فیزیکی رونق کمتری دارند و بازارهای اینترنتی بین مردم محبوبیت زیادی پیدا کرده‎اند. خدمات ویژه‎ی برخی از این فروشگاه‎ها مثل پاسخگویی 24 ساعته، مرجوع کردن محصولات و ... باعث کسب اعتماد و محبوبیت آن‎ها در میان بسیاری از کاربران شده است.
در آماری که بانک مرکزی اخیرا منتشر کرده است، خرید آنلاین در سال 96 حدودا 35 درصد بیشتر از سال 95 بوده است. رشد فروش در فضای مجازی در سال‎های اخیر به صورت تصاعدی آنقدر افزایش داشته است که اگر فروشگاه‎های فیزیکی به فکر اینترنتی کردن کسب و کار خود نباشند، قطعا در سال‎های آینده از تجارت روز عقب می‎ماند و افت شدید فروش خود را شاهد خواهند بود و این دغدغه ایی مهم برای صاحبان مشاغل می‎باشد. در این زمینه فروش گستر با ارائه‎ نرم افزار ساخت فروشگاه اینترنتی و فروشگاه مارکت پلیس خود به شما کمک می‎کند که بتوانید کسب و کاری اینترنتی راه اندازی کنید و اجناس خود و یا تامین کننده‎ها را به فروش رسانید و از این طریق کسب درآمد کنید.